Bent u ooit in Elmina geweest, in Ghana?. Het slavenfort? Daar is er geen ontsnappen aan.
Aan tafel: Zinderende ode aan geschiedenis en toekomst
Het is de plek waar dat wat je ergens wel wist frontaal in je gezicht dreunt. Hier werden mensen behandeld als koopwaar. Als je uitkijkt over de zee hoor je de kreten, voel je de angst. Hier liggen voetstappen van duizenden mensen die hier nooit hadden moeten zijn. Niet zo. Hier proef je het verdriet dat nog generaties nadreunt. Hier voel je het onrecht dat nog generaties later bestaat. Hier mengt schuldgevoel zich met verdriet en protest om de ontzaggelijke omvang van racisme.
Daar een theaterstuk over maken anno 2021 is een uitdaging. Want racisme bestrijden is zoals terecht aan het eind van de voorstelling wordt gezegd meer dan een paar petities delen. Het is wakker blijven. Dieper in jezelf kijken, en meer doen dan het al te gemakkelijke. Hoe daag je mensen daartoe uit?
Maas theater en dans kiest voor een slimme strategie. Verhalen en samen eten. Samen eten als ultiem teken van verbondenheid. Verhalen delen als de meest zuivere vorm om een boodschap uit te dragen. En tussendoor vragen beantwoorden. De eerste vraag legt meteen bloot waar het hier omgaat: Wat heb jij geleerd over de slavernij op school? De antwoorden stromen binnen en zijn huiveringwekkend hetzelfde: niks of bijna niks. De VOC en de WIC werden bezongen, de slavernij afgedaan als bijproduct.
Het begint met de actuele vraag: Kun jij de pijn van de ander voelen? Wie mag wie spelen? Wie is wit, zwart, bruin? Wie hoort waar wel en niet bij.
Dan gaat het over in een les gruwelijke feiten. 1600 schepen, 600.000 mensen. 13% stierf onderweg. 10 jaar na afschaffing van de slavernij waren mensen pas echt vrij, nadat ze hun “economische schuld”hadden afbetaald door te werken. En daarna was de vrijheid er nog steeds niet. Zwarte schimmen worden opgehesen en omlijst door “Strange Fruit” In een paar minuten wordt bloedovergoten geschiedenis tastbaar gemaakt. De lijn wordt doorgetrokken. Van namen uit slavenregisters naar nu. Van draagster naar mimer. Het zit hem juist hierin wat deze voorstelling zo indrukwekkend maakt. Hoe het grote helder tastbaar wordt in het persoonlijke. In de vrouw die zegt: Er is een nieuwe generatie waar we van kunnen leren. Er is een new day coming! In de man die met zijn vuist in de lucht kwetsbaar krachtig is: Ik ben zwart, queer en trots. In de vrouw onder haar Kuifje dekbed met de enige zwarte koning als karikatuur die weet dat dat niet meer kan en beseft hoeveel er nog te leren, te bestrijden is.
Het is indrukwekkend mooi hoe een loodzwaar onderwerp met heel veel feiten gebracht, precies de juiste balans vindt in wakker schudden over het verleden dat doorloopt in nu, en het vieren van een toekomst zonder racisme die daarmee ook vandaag begint.
Samen eten, het ultieme gebaar van ontmoeting en verbondenheid maakt dat af.
Tijdens het kijken had ik vragen over de spanningsboog, maar ik realiseerde me dat dat vooral lag aan het schrijnende gemis van in een zaal zitten en samen ervaren dat een live stream met zich meebrengt. Een dag later kijk ik alleen maar in verwondering terug. Wat een ongelofelijk indrukwekkend stuk en wat prachtig gemaakt.
Mogen we dit, als de theaters weer open zijn, nog een keer zien? En dan samen eten, rouwen, gedenken, vieren en omhelzen. Als teken van hoop samen dansen, meegenomen in een feest van samen zoeken door lieve krachtige talentvolle theatermakers. Ontroerend prachtig.
Door Elise Kant
Daar een theaterstuk over maken anno 2021 is een uitdaging. Want racisme bestrijden is zoals terecht aan het eind van de voorstelling wordt gezegd meer dan een paar petities delen. Het is wakker blijven. Dieper in jezelf kijken, en meer doen dan het al te gemakkelijke. Hoe daag je mensen daartoe uit?
Maas theater en dans kiest voor een slimme strategie. Verhalen en samen eten. Samen eten als ultiem teken van verbondenheid. Verhalen delen als de meest zuivere vorm om een boodschap uit te dragen. En tussendoor vragen beantwoorden. De eerste vraag legt meteen bloot waar het hier omgaat: Wat heb jij geleerd over de slavernij op school? De antwoorden stromen binnen en zijn huiveringwekkend hetzelfde: niks of bijna niks. De VOC en de WIC werden bezongen, de slavernij afgedaan als bijproduct.
Het begint met de actuele vraag: Kun jij de pijn van de ander voelen? Wie mag wie spelen? Wie is wit, zwart, bruin? Wie hoort waar wel en niet bij.
Dan gaat het over in een les gruwelijke feiten. 1600 schepen, 600.000 mensen. 13% stierf onderweg. 10 jaar na afschaffing van de slavernij waren mensen pas echt vrij, nadat ze hun “economische schuld”hadden afbetaald door te werken. En daarna was de vrijheid er nog steeds niet. Zwarte schimmen worden opgehesen en omlijst door “Strange Fruit” In een paar minuten wordt bloedovergoten geschiedenis tastbaar gemaakt. De lijn wordt doorgetrokken. Van namen uit slavenregisters naar nu. Van draagster naar mimer. Het zit hem juist hierin wat deze voorstelling zo indrukwekkend maakt. Hoe het grote helder tastbaar wordt in het persoonlijke. In de vrouw die zegt: Er is een nieuwe generatie waar we van kunnen leren. Er is een new day coming! In de man die met zijn vuist in de lucht kwetsbaar krachtig is: Ik ben zwart, queer en trots. In de vrouw onder haar Kuifje dekbed met de enige zwarte koning als karikatuur die weet dat dat niet meer kan en beseft hoeveel er nog te leren, te bestrijden is.
Het is indrukwekkend mooi hoe een loodzwaar onderwerp met heel veel feiten gebracht, precies de juiste balans vindt in wakker schudden over het verleden dat doorloopt in nu, en het vieren van een toekomst zonder racisme die daarmee ook vandaag begint.
Samen eten, het ultieme gebaar van ontmoeting en verbondenheid maakt dat af.
Tijdens het kijken had ik vragen over de spanningsboog, maar ik realiseerde me dat dat vooral lag aan het schrijnende gemis van in een zaal zitten en samen ervaren dat een live stream met zich meebrengt. Een dag later kijk ik alleen maar in verwondering terug. Wat een ongelofelijk indrukwekkend stuk en wat prachtig gemaakt.
Mogen we dit, als de theaters weer open zijn, nog een keer zien? En dan samen eten, rouwen, gedenken, vieren en omhelzen. Als teken van hoop samen dansen, meegenomen in een feest van samen zoeken door lieve krachtige talentvolle theatermakers. Ontroerend prachtig.
Door Elise Kant
