Ruim negen jaar geleden (november 2005) zagen wij Billy Ellliot the Musical voor het eerst in Londen, met George Maguire, één van de drie originele Billy's, in de hoofdrol. Toevallig is George de jongen wiens hoofd ons tegenwoordig op melkpakken en op de gevel van het AFAS Circustheater aanstaart. Vanaf de eerste tonen van de voorstelling waren wij diep onder de indruk van deze prachtige musical. Het zal dezelfde periode zijn geweest dat Joop van den Ende de musical voor het eerst zag en besloot om deze productie ooit naar Nederland te halen. Nu, vanaf november 2014, is het dan eindelijk zo ver en danst Billy Elliot recht de harten van de Nederlanders in.
Billy Elliot schrijft geschiedenis
In de tussenliggende tijd werden er vooral vraagtekens gezet bij de haalbaarheid van dit project in Nederland. Zou er genoeg talent zijn in Nederland? Zou dat talent, gezien de strenge regelgeving, voldoende gelegenheid krijgen om te rijpen en 'kilometers' te maken? Zou Nederland wel zitten te wachten op een musical die gaat over een zwarte periode uit de Engelse geschiedenis? Het zijn dezelfde vragen die de makers van Billy Elliot the Musical, Stephen Daldry, Elton John en Lee Hall, zichzelf stelden ruim negen jaar geleden. “I really didn’t think we’d get through the end of the week,” zei Daldry daarover bij de viering van de vijfde verjaardag op 31 maart 2010. Nu, bijna tien jaar later, weten we wel beter. De musical is al tientallen keren bekroond en al die tijd doorlopend te zien in het Victoria Palace Theatre in Londen. Met versies in Australië, Noord Amerika (inclusief Broadway), Zuid-Korea en Noorwegen is het ook een waar exportproduct. Een DVD van de West End productie is net uitgebracht en in 2015 staan nieuwe producties op stapel in Denemarken, Estland, IJsland, Italië en Polen. Ook Nederland heeft nu dus zijn eigen versie, die op 30 november in première ging in het AFAS Circustheater in Scheveningen. MusicalNieuws zag de voorstelling op 19 december en was net als bij die allereerste voorstelling ook nu weer zwaar onder de indruk.
Billy Elliot de Musical vertelt het verhaal van de 12-jarige Billy, die samen met zijn vader, oma en oudere broer Tony leeft in een mijnwerkersdorp in Noord Engeland. Het verhaal is gesitueerd in 1984-1985, de tijd van de grote mijnwerkersstaking waarbij de Engelse conservatieve regering, onder leiding van Margareth Thatcher, besloot om de onrendabele mijnen te sluiten, tot woede van de vakbonden. Het leidde tot heftig verzet van de mijnwerkers en tot een tweedeling in de Engelse samenleving. Voor de families in Noord Engeland betekende het dat hun leven op de kop werd gezet en dat men moest leven van de stakingsvergoedingen die de vakbonden ter beschikking stelden.
Midden in die ontwrichte samenleving komt Billy in aanraking met de balletlessen die in het buurthuis door Mrs. Wilkinson worden gegeven. Het intrigeert hem, meer zelfs dan zijn bokslessen, en al snel ontdekken hij en Mrs. Wilkinson dat hij over onvermoede talenten beschikt. Met de hulp van de balletlerares bereidt hij zich voor op een auditie voor de Royal Ballet School, tegen de zin in van zijn vader, die hem verboden had om de balletlessen voort te zetten. De auditie zal hij uiteindelijk dan ook niet doen. Een half jaar later, na de kerstviering in het buurthuis, probeert Billy stiekem weer te dansen en wordt hij betrapt door zijn vader. Deze realiseert zich dat Billy echt een uitzonderlijk talent bezit en doet er vanaf dat moment alles aan om zijn fout te herstellen en Billy alsnog auditie te laten doen. Hij zet zijn eigen principes hiervoor zelfs aan de kant en meldt zich aan als stakingsbreker, tot verbazing en ongenoegen van zoon Tony en zijn directe collega's. De droom van Billy lijkt daardoor nog verder weg dan eerst en behalve zijn vader dreigt zijn droom stuk te lopen op de trots van zijn broer en rest van de gemeenschap.
Een verhaal dat, zeker in Engeland, herkenning oproept vanwege de tijd waarin het speelt. Veel Britten kunnen zich nog levendig herinneren hoe het was in de jaren '80 omdat ze er zelf deel van uitmaakten. Het is ook een verhaal waarin alle jongens die de rol van Billy spelen zichzelf waarschijnlijk kunnen herkennen: het opboksen tegen het vooroordeel dat ballet alleen iets is voor meisjes en 'mieten', zoals Billy het in de voorstelling zelf zegt. Een realistisch verhaal kortom. Ook in de Nederlandse productie (de ‘Chicago-versie’ van de musical) blijft dit verhaal recht overeind staan. Ook al kunnen we ons minder goed inleven in hoe de Engelsen deze periode hebben beleefd, de kern van de zaak ("als je terugkomt is iedereen in dit dorp werkloos, en in het volgend dorp, het dorp daarna, en het dorp daarna en het dorp daarna") wordt gedurende de voorstelling wel pijnlijk duidelijk. Het nummer ‘Solidariteit’ geeft goed de complexiteit van de situatie weer met een perfecte combinatie van muziek, choreografie, tekst en spel. “Wat er buiten gebeurt, niet op letten!” zegt Mrs. Wilkinson tegen haar pupillen. Ondanks alle onrust gaat het leven toch gewoon door. Men probeert het althans.
Billy Elliot is bovenal een echt en realistisch verhaal, en dat is terug te zien in het décor, de scenes en de cast. En die is in de Nederlandse productie ook perfect. Alle personages zijn geloofwaardig, niet alleen in hun spel, maar ook qua uitstraling en postuur. Big Davey (Milan van Weelden) is echt ‘big’ en imponeert met zijn stem. De drie sneetjes brood tijdens de ontbijtscène weet hij redelijk eenvoudig weg te werken. Dennis Willekens speelt de rol van zijn leven als Mr. Braithwaite. Hij zet de rol neer als een gevoelige, enigszins sullige man, die stiekem een beetje anders is dan de andere mijnwerkers: hij speelt piano, en geniet zelf ook van de geheime repetites met Billy en Mrs. Wilkinson. Terecht dat hij voor deze rol een nominatie in de wacht heeft gesleept voor de Musical Awards. Ook Pia Douwes (Ms. Wilkinson) en Bas Heerkens (vader Elliot) zijn terecht genomineerd voor hun rol in Billy Elliot. Ook zij spelen beiden een glansrol, al moet dat eigenlijk van iedereen gezegd worden. Met in totaal 10 nominaties, ook voor Carlos Puts en Noah de Vos, is Billy Elliot de meest genomineerde productie dit jaar.
Roan Pronk speelde 19 december de rol van Billy, Romeo van Orsouw de rol van Michael. Als gevolg van een blessure moest Roan een tijdje aan de kant staan, zodat dit pas de tweede voorstelling voor hem was. Daar was echter niets van terug te zien. Zijn Billy ontroert op alle fronten. Uitstraling, spel, zang en dans zijn allemaal prima in orde en de combinatie van de vier maakt het een genot om naar hem te kijken. Niet alleen de zaal geniet, ook Roan zelf lijkt van elke minuut op het podium te genieten, zoals goed te zien was tijdens ‘Droomballet’. Al kun je bij Roan niet van zwakke punten spreken, de dans is voor hem zijn sterkste punt. Niet gek ook voor iemand die studeert aan het conservatorium in Den Haag en dus uit eerste hand weet wat Billy doormaakt. Zijn bewegingen zijn fantastisch en prachtig en strak uitgevoerd. Ook vlak na ‘Kippevel’ blijkt nogmaals hoezeer hij geniet van deze rol. Roan wordt terzijde gestaan door Romeo van Orsouw. De rol van Michael is een bijzonder lastige rol, die komisch talent combineert met de kunst van het tapdansen. Romeo doet voorkomen alsof het hem allemaal gemakkelijk en natuurlijk afgaat. Een natuurtalent dus. Kijkend naar de prestaties van beide jongens zou je toch echt willen dat alle Billys en Michaels een welverdiende nominatie voor de Musical Awards hadden gekregen, zoals Liam Mower, George Maguire en James Lomas in 2006 de Olivier Award in ontvangst mochten nemen.
Tenslotte mogen Debbie (Mirjam Kroese), de balletmeisjes (Anna, Chloë, Isa, Isabel, Mel, Michelle, Renske en Serra), tall boy (David Rebergen) en small boy (Zeger Lely) niet onvermeld blijven. Billy Elliot is bij uitstek een show waarin het hele gezelschap de show maakt en de inbreng van de balletmeisjes en Debby is daarbij niet gering. Elk meisje heeft haar eigen karakter en de manier van samenspel en acteren zorgt er voor een groot deel voor dat het publiek kijkt naar een echt en oprecht verhaal. Bij deze balletmeisjes krijg je werkelijk het gevoel dat je naar een tweederangs balletles zit te kijken, al bewijzen ze tijdens de finale dat ze wel degelijk kunnen dansen.
Er valt nog veel meer over deze productie te zeggen. Zoals die kleine dingetjes: de slapende politieagent, de grote plunjebaal van small boy, de handdoeken die worden gesmeten naar Mr. Braithwaite, de foto van het Victoria Palace Theatre en het juichende “big spender!” van small boy. Kleine dingetjes die je in eerste instantie misschien niet opvallen, maar die deze show mede maken tot het juweel dat het is. Met Billy Elliot hebben we samengevat een voorstelling in Nederland die zijn weerga niet kent en een nieuw hoofdstuk toevoegt aan de geschiedenis van de Nederlandse musical. En dat ondanks het verzonnen dialect.
Billy Elliot de Musical vertelt het verhaal van de 12-jarige Billy, die samen met zijn vader, oma en oudere broer Tony leeft in een mijnwerkersdorp in Noord Engeland. Het verhaal is gesitueerd in 1984-1985, de tijd van de grote mijnwerkersstaking waarbij de Engelse conservatieve regering, onder leiding van Margareth Thatcher, besloot om de onrendabele mijnen te sluiten, tot woede van de vakbonden. Het leidde tot heftig verzet van de mijnwerkers en tot een tweedeling in de Engelse samenleving. Voor de families in Noord Engeland betekende het dat hun leven op de kop werd gezet en dat men moest leven van de stakingsvergoedingen die de vakbonden ter beschikking stelden.
Midden in die ontwrichte samenleving komt Billy in aanraking met de balletlessen die in het buurthuis door Mrs. Wilkinson worden gegeven. Het intrigeert hem, meer zelfs dan zijn bokslessen, en al snel ontdekken hij en Mrs. Wilkinson dat hij over onvermoede talenten beschikt. Met de hulp van de balletlerares bereidt hij zich voor op een auditie voor de Royal Ballet School, tegen de zin in van zijn vader, die hem verboden had om de balletlessen voort te zetten. De auditie zal hij uiteindelijk dan ook niet doen. Een half jaar later, na de kerstviering in het buurthuis, probeert Billy stiekem weer te dansen en wordt hij betrapt door zijn vader. Deze realiseert zich dat Billy echt een uitzonderlijk talent bezit en doet er vanaf dat moment alles aan om zijn fout te herstellen en Billy alsnog auditie te laten doen. Hij zet zijn eigen principes hiervoor zelfs aan de kant en meldt zich aan als stakingsbreker, tot verbazing en ongenoegen van zoon Tony en zijn directe collega's. De droom van Billy lijkt daardoor nog verder weg dan eerst en behalve zijn vader dreigt zijn droom stuk te lopen op de trots van zijn broer en rest van de gemeenschap.
Een verhaal dat, zeker in Engeland, herkenning oproept vanwege de tijd waarin het speelt. Veel Britten kunnen zich nog levendig herinneren hoe het was in de jaren '80 omdat ze er zelf deel van uitmaakten. Het is ook een verhaal waarin alle jongens die de rol van Billy spelen zichzelf waarschijnlijk kunnen herkennen: het opboksen tegen het vooroordeel dat ballet alleen iets is voor meisjes en 'mieten', zoals Billy het in de voorstelling zelf zegt. Een realistisch verhaal kortom. Ook in de Nederlandse productie (de ‘Chicago-versie’ van de musical) blijft dit verhaal recht overeind staan. Ook al kunnen we ons minder goed inleven in hoe de Engelsen deze periode hebben beleefd, de kern van de zaak ("als je terugkomt is iedereen in dit dorp werkloos, en in het volgend dorp, het dorp daarna, en het dorp daarna en het dorp daarna") wordt gedurende de voorstelling wel pijnlijk duidelijk. Het nummer ‘Solidariteit’ geeft goed de complexiteit van de situatie weer met een perfecte combinatie van muziek, choreografie, tekst en spel. “Wat er buiten gebeurt, niet op letten!” zegt Mrs. Wilkinson tegen haar pupillen. Ondanks alle onrust gaat het leven toch gewoon door. Men probeert het althans.
Billy Elliot is bovenal een echt en realistisch verhaal, en dat is terug te zien in het décor, de scenes en de cast. En die is in de Nederlandse productie ook perfect. Alle personages zijn geloofwaardig, niet alleen in hun spel, maar ook qua uitstraling en postuur. Big Davey (Milan van Weelden) is echt ‘big’ en imponeert met zijn stem. De drie sneetjes brood tijdens de ontbijtscène weet hij redelijk eenvoudig weg te werken. Dennis Willekens speelt de rol van zijn leven als Mr. Braithwaite. Hij zet de rol neer als een gevoelige, enigszins sullige man, die stiekem een beetje anders is dan de andere mijnwerkers: hij speelt piano, en geniet zelf ook van de geheime repetites met Billy en Mrs. Wilkinson. Terecht dat hij voor deze rol een nominatie in de wacht heeft gesleept voor de Musical Awards. Ook Pia Douwes (Ms. Wilkinson) en Bas Heerkens (vader Elliot) zijn terecht genomineerd voor hun rol in Billy Elliot. Ook zij spelen beiden een glansrol, al moet dat eigenlijk van iedereen gezegd worden. Met in totaal 10 nominaties, ook voor Carlos Puts en Noah de Vos, is Billy Elliot de meest genomineerde productie dit jaar.
Roan Pronk speelde 19 december de rol van Billy, Romeo van Orsouw de rol van Michael. Als gevolg van een blessure moest Roan een tijdje aan de kant staan, zodat dit pas de tweede voorstelling voor hem was. Daar was echter niets van terug te zien. Zijn Billy ontroert op alle fronten. Uitstraling, spel, zang en dans zijn allemaal prima in orde en de combinatie van de vier maakt het een genot om naar hem te kijken. Niet alleen de zaal geniet, ook Roan zelf lijkt van elke minuut op het podium te genieten, zoals goed te zien was tijdens ‘Droomballet’. Al kun je bij Roan niet van zwakke punten spreken, de dans is voor hem zijn sterkste punt. Niet gek ook voor iemand die studeert aan het conservatorium in Den Haag en dus uit eerste hand weet wat Billy doormaakt. Zijn bewegingen zijn fantastisch en prachtig en strak uitgevoerd. Ook vlak na ‘Kippevel’ blijkt nogmaals hoezeer hij geniet van deze rol. Roan wordt terzijde gestaan door Romeo van Orsouw. De rol van Michael is een bijzonder lastige rol, die komisch talent combineert met de kunst van het tapdansen. Romeo doet voorkomen alsof het hem allemaal gemakkelijk en natuurlijk afgaat. Een natuurtalent dus. Kijkend naar de prestaties van beide jongens zou je toch echt willen dat alle Billys en Michaels een welverdiende nominatie voor de Musical Awards hadden gekregen, zoals Liam Mower, George Maguire en James Lomas in 2006 de Olivier Award in ontvangst mochten nemen.
Tenslotte mogen Debbie (Mirjam Kroese), de balletmeisjes (Anna, Chloë, Isa, Isabel, Mel, Michelle, Renske en Serra), tall boy (David Rebergen) en small boy (Zeger Lely) niet onvermeld blijven. Billy Elliot is bij uitstek een show waarin het hele gezelschap de show maakt en de inbreng van de balletmeisjes en Debby is daarbij niet gering. Elk meisje heeft haar eigen karakter en de manier van samenspel en acteren zorgt er voor een groot deel voor dat het publiek kijkt naar een echt en oprecht verhaal. Bij deze balletmeisjes krijg je werkelijk het gevoel dat je naar een tweederangs balletles zit te kijken, al bewijzen ze tijdens de finale dat ze wel degelijk kunnen dansen.
Er valt nog veel meer over deze productie te zeggen. Zoals die kleine dingetjes: de slapende politieagent, de grote plunjebaal van small boy, de handdoeken die worden gesmeten naar Mr. Braithwaite, de foto van het Victoria Palace Theatre en het juichende “big spender!” van small boy. Kleine dingetjes die je in eerste instantie misschien niet opvallen, maar die deze show mede maken tot het juweel dat het is. Met Billy Elliot hebben we samengevat een voorstelling in Nederland die zijn weerga niet kent en een nieuw hoofdstuk toevoegt aan de geschiedenis van de Nederlandse musical. En dat ondanks het verzonnen dialect.
