Hij zong niet op de Uitmarkt, maar zijn allereerste entrée op een Nederlands podium was spectaculair. De reacties wereldwijd op facebook waren unaniem en kunnen vervat worden in woorden als ‘fabulous’, ‘wow’, ‘awesome’ en ‘amazing’. De reden waarom Ted Neeley, de originele Jezus uit de film Jesus Christ Superstar, niet zong was dat er eigenlijk maar één nummer in aanmerking kwam om door hem gezongen te worden: Gethsemane. Dat nummer duurde echter te lang voor de Musical Sing-a-Long en van inkorten kon geen sprake zijn. Vandaar het nummer ‘Superstar’, dat ook meer geschikt is voor een evenement als de Musical Sing-a-Long, en waarvoor de gehele cast werd overgevolgen uit Italië.
Interview met Ted Neeley: de man die Jezus een gezicht gafâ€
Vlak na zijn testvlucht over het Museumplein, terwijl de repetities op het punt van beginnen stonden, sprak MusicalNieuws backstage met Ted Neeley, een aimabel en prettig mens, die zichtbaar geniet van alles om hem heen. Allereerst vroegen we hem wat zijn eerste indruk was van Nederland en Amsterdam. “Dit is de allereerste keer dat ik in dit gedeelte van de wereld ben,” begon hij. “Tot nu toe ben ik wat Europa betreft alleen in Italië geweest en mijn eerste indrukken zijn geweldig. Een paar dagen geleden kwamen we laat in de avond aan in Amsterdam. Meteen na aankomst zijn we het centrum in gegaan en ik was vol verbazing. Zo veel mensen overal die rondliepen en plezier hadden, echt ongelofelijk.” Lachend: “Ik kwam er wel meteen achter dat ik heel voorzichtig moest zijn met waar ik liep, omdat ik anders zou worden aangereden door fietsers of door een scooter. Die reden allemaal dwars door de voetgangers heen, geen enkel probleem, maar ik moest me echt in bochten wringen om ze te ontwijken. De mensen zijn geweldig, de stad zag er die avond prachtig uit, met volle maan en al die lichtjes. Het was echt een perfect plaatje. Hier op het Museumplein is het ook geweldig. Dit is de eerste keer dat ik hangend aan een kruis mijn entrée maak en ik kan niet wachten om het nog een keer te doen. Ik voelde me zojuist net een kind tijdens zijn eerste rit in een achtbaan: ‘mag ik nog een keer, papa?’”
Nadat het ijs gebroken is praten we met Ted Neeley over de film die hem op slag beroemd maakte: Jesus Christ Superstar. Neeley speelde in de originele cast van Jesus Christ Superstar de rol van alternate Jesus, daarna speelde hij in de US tour de hoofdrol. Op dat moment werd hij ook gecast voor de rol in de film. Eerder had Ian Gillan, zanger van Deep Purple en de man die de rol van Jezus had gezongen op het conceptalbum Jesus Christ Superstar, de rol geweigerd, omdat hij zich wilde concentreren op Deep Purple. “Alles gebeurde toevallig,” vertelt Neeley over die tijd. “Carl [red: Carl Anderson speelde de rol van Judas] en ik waren gevraagd om deze tour te doen en we openden in het Universal Amphitheatre in Hollywood. Door het lezen van vakbladen kwamen we er achter dat Norman Jewison [red: regisseur van de film Jesus Chris Superstar] in Los Angeles was voor audities voor de film. Wij moesten overdag repeteren en ‘s avonds optreden, dus konden niet naar die audities toe. Het lukte ons om meneer Jewison naar een voorstelling te laten komen, en naar aanleiding daarvan vroeg hij ons om een screentest te komen doen voor de film en zo werden we uiteindelijk gevraagd om in de film te komen spelen. We waren op de juiste plek op het juiste moment. Jewison had ook een bepaald beeld voor ogen en zowel Carl als ik pasten in dat beeld.”
U mocht Ian Gillan ook wel dankbaar zijn, zeggen we Neeley. “Zeker weten!” zegt hij. “Zonder Gillan hadden we geen blauwdruk voor de nummers die Jezus zingt. Alle loopjes die hij in de nummers heeft gezongen heb ik overgenomen en ik deed eigenlijk precies wat Ian deed. Je moet weten dat ik van origine een Rock & Roll drummer ben, die ook hoge noten kan halen. De band waar ik in zat speelde de nummers van Deep Purple en ik zong ze [Neeley begint Smoke on the Water te zingen] en probeerde op hem te lijken. Vocaal gezien was hij mijn gids en leidraad, Norman Jewison was mijn gids op theatraal vlak en en Time Rice en Andrew Lloyd Webber hebben het allemaal mogelijk gemaakt voor ons door het te creëren. En ja, ik was ook verbaasd dat ik de rol in de film kreeg. Maar als je je verplaatst in de positie van Ian: hij was de zanger van Deep Purple en in die tijd had die band al een gigantische schat aan hits en platen geleverd. Zou jij dan ervoor kiezen om een film te maken? Als je de hele wereld over kunt gaan en elke avond ‘Smoke On The Water’ kunt zingen met je band? Ik kan dus heel goed begrijpen dat hij geen interesse had in die film. Hij wilde gewoon touren met zijn band en ik zou precies hetzelfde hebben gedaan als ik hem was.”
“Jesus Christ Superstar heeft mijn leven veranderd, in alle opzichten. Toen we in Israël de film opnamen heb ik mijn vrouw ontmoet. Zij is één van de danseressen in de film. We hebben elkaar in de woestijn ontmoet, en nu, meer dan 40 jaar later zijn we nog steeds bij elkaar en hebben we samen een gezin gevormd. Dus ja, mijn leven is door de film positief veranderd. En het gebeurt vaak dat mensen tegen me opkijken en mijn persoon verwarren met de rol die ik speel. Ik ben iemand die het erg leuk vindt om met mensen te praten voor en na optredens. Vooral na optredens omdat ze me dan kunnen vertellen wat ze ervan vonden. Door de jaren heen weten mensen dat ook en soms komt het voor dat ik in gesprek ben met mensen tot de zon de volgende dag weer opkomt. In de jaren ‘70 leerde ik een familie kennen, onderhand 4 generaties groot, en als ik bij hen in de buurt optreed komen ze altijd kijken en ontmoeten we elkaar na de show. De laatste keer dat ik bij hen in de buurt was hadden ze me vooraf al laten weten dat ze een nieuw familielid aan me wilden voorstellen. Het was een meisje van een jaar of twee, en ze leek net op een kleine ballerina. Ze stond naast haar moeder en toen ik hen gedag zei kroop ze achter haar moeder om zich te verschuilen. Ik heb verder iedereen gegroet en we raakten aan de praat en na een tijdje vroeg de moeder van de kleine meid aan haar of ze niet iets wilde zeggen tegen mij. Ze vermande zich en kwam van achter haar moeder tevoorschijn en zei tegen me: “Meneer Neeley, U bent mijn Jezus.” Mijn hart smolt. Door deze prachtige film en magnifieke muziek associëren mensen over de hele wereld mij met Jezus, maar ik zeg ze altijd eerlijk dat ik een man ben die heel veel geluk heeft gehad, een gewone Rock & Roll drummer uit Texas, die de mazzel had om deze film te mogen doen.”
Toen de film net uit was gebracht waren de reacties verdeeld en waren er mensen die vonden dat Jezus niet als mens van vlees en bloed mocht worden afgebeeld. “Het was voor mij eigenlijk de belangrijkste reden om mee te doen met de film. Ik hoorde wat de opvatting van Norman Jewison was en hoe hij de film wilde maken en ook Rice en Lloyd Webber zagen Jezus als een gewone sterveling. Het idee van de film was om de 7 laatste dagen van Jezus in beeld te brengen vanuit het perspectief van zijn vrienden en tijdgenoten, dus als mens gezien. Wat zou hij denken in de wetenschap dat hij over 7 dagen zou sterven? Heeft hij zijn levensdoelen bereikt? Heeft hij het goed gedaan en iets neergezet voor het nageslacht? En je ziet in de film dat hij ook dezelfde twijfels, angsten, zorgen en vragen heeft als iedereen. Jezus wordt als mens neergezet en tegelijkertijd laat de film zien dat iedereen kan bereiken wat hij heeft gedaan, als we onze focus maar vasthouden. Ik vond dat geweldig, en het werkte. Dankzij de manier waarop Jewison het allemaal in beeld wist te brengen, kijkend door de ogen van Jezus en de mensen om hem heen. 90% van de protesten destijds had, met name in New York, een religieuze achtergrond, met name van de Katholieken. Dus wij dachten dat de Katholieken wereldwijd Jesus Christ Superstar wel zouden verafschuwen. Maar tegenwoordig gebruiken ze de film om hun kinderen te vertellen over Jezus.”
“Toen de show gemaakt werd zaten we midden in de hippie-tijd. De regisseur van Jesus Christ Superstar op Broadway [red: Tom O’Horgan] was dezelfde man die Hair had geregisseerd en gecreëerd. Ik heb zelf drie jaar in die show gestaan en samen met mij gingen veel mensen die in Hair hadden gespeeld over naar Jesus Christ Superstar. En zo kwamen er dus allemaal ‘hippies’ in de show en associeerden mensen Jezus met een hippie. Maar Jewison beschouwde hem niet als hippie maar verbond Jezus met de vredelievende en spirituele essentie van de hippie beweging. En hij legde het verband met wat Jezus en zijn apostelen mee hadden gemaakt bijna 2.000 jaar eerder. Op de bres voor een vreedzame maatschappij. Ook in Hair legde hij al het verband met wat er 2.000 jaar eerder gebeurde, met de drie hoofdpersonages Claude (Jezus), Berger (Judas) en Sheila (Maria). O’Horgan heeft die visie ontwikkeld voor Hair en nam dat mee naar Jesus Christ Superstar.” Lachend: “Op het toneel zagen we eruit als rond het begin van de jaartelling maar in feite waren we allemaal de hippies uit Hair. Het was hetzelfde spirituele verband als in Hair. En zo is het nog steeds.”
“Ik ken elke noot en elk woord uit de show, maar elke avond is weer anders. Ja, de show is emotioneel en zwaar om te doen. Ik moet bij elk optreden nog steeds huilen op sommige momenten. Vooral natuurlijk bij Gethsemane, maar ook in de scene met Pontius Pilatus, nadat hij me zweepslagen heeft laten geven en me vraagt wat ik nu eigenlijk wil [red: “Trial before Pilate”]. Barry Dennen, de acteur die Pontius Pilatus speelde, en ik hebben elke keer dat we de show speelden samen gehuild. Het is zo’n sterke en emotionele scene. Alle personages hebben zo hun momenten in de show en als je dat alles bij elkaar optelt: elke avond is een vat vol emoties. Na de show stap ik weer uit de show en de gesprekjes met de mensen die de show hebben gezien gebruik ik om weer met beide benen op de grond te komen. En wat mooi is om te zien is dat iedereen die de show gezien heeft het gevoel heeft dat hij deel uitmaakt van een soort spiritueel verbond.”
Iedereen die de film Jesus Christ Superstar heeft gezien heeft daar wel bepaalde herinneringen bij en heeft zo zijn eigen favoriete scenes of nummer. We vragen Ted Neeley tot slot of hij een favoriet moment in de film/show heeft. “Ik zit zelf in heel veel scenes, maar de scene die op mij nog steeds de meeste indruk maakt is Getsemane, puur door wat die scene vertegenwoordigt: een gesprek tussen Jezus en God. Stel je voor dat je één op één met God zou kunnen praten. Wat zou je zeggen? Voor mij als Jezus is het een gesprek tussen vader en zoon en de zoon die vraagt om een bevestiging van zijn vader en om wijsheid. In die scene denk ik altijd aan de gesprekken die ik had met mijn ouders en de momenten waarop ik hen om advies vroeg. Zo wordt het een heel persoonlijk gesprek waain ik, als Jezus, langzaam besef wat me te doen staat. Jezus vraagt zich af waarom hij moet sterven, terwijl hij zijn taak nog niet volbracht heeft. Maar dat heeft hij wel, al weet hij dat nog niet. Dat gesprek met God doet hem dat beseffen en hij leert vrede te hebben met zijn situatie. ‘I will drink your cup of poison’ zingt hij dan ook aan het eind.”
Ted Neeley is van 13 tot en met 23 december met de cast van Jesus Christ Superstar te zien in het World Forum Theater in Den Haag. Aan de oorspronkelijk geplande 7 voorstellingen zijn inmiddels al 3 voorstellingen toegevoegd door de grote belangstelling voor kaarten. Door de manier waarop Ted Neeley sprak over zijn rol als Jezus en over de musical zelf zijn wij zo langzamerhand al aan het aftellen. Daar hoefde hij niet voor te zingen, zijn gesproken woord was voldoende.
