Zaterdag 14 januari 2017 werd de 27-koppige cast van de musical 13 (”Thirteen”) in Het Sieraad in Amsterdam gepresenteerd. 13 is een Amerikaanse coming of age musical met muziek van Jason Robert Brown, waarin hoofdrolspeler Evan Goldman vlak voor zijn dertiende verjaardag staat. Door de scheiding van zijn ouders lijkt zijn leven echter een dramatische wending te nemen. 13 wordt voor het eerst in Nederland opgevoerd door leerlingen van de Talent Classes van FanWork Musicals. Twee van de hoofdrollen worden gespeeld door de 14-jarige Olaf Schot en de 16-jarige Lorenza Kok.
Lorenza en Olaf over zichzelf en de musical 13: je hebt een hele leuke avond als je komt!
Olaf speelt de rol van Evan, om wie het hele verhaal draait, Lorenza speelt zijn buurmeisje Patrice. Beiden hebben ondanks hun jonge leeftijd al een schat aan ervaring. Zo speelde Olaf één van de kinderen Von Trapp in The Sound of Music van Stage Entertainment en was Lorenza al te bewonderen in de professionele producties Kruimeltje en Shrek. Daarnaast speelden beiden ook mee in kleinere (lokale) producties. 13 betekent voor beiden ‘de eerste goede echte hoofdrol in een echte grote goede musical,’ zoals Olaf het omschrijft. Na afloop van de castpresentatie spraken wij uitgebreid met beide acteurs.
Olaf zit al sinds zijn zesde bij FanWork, waarvan de laatste twee jaar bij de Talent Class, Lorenza is vier jaar geleden bij FanWork begonnen en zit nu drie jaar bij de Talent Class. Voor beiden is het wel de eerste grote productie bij FanWork. ‘Pay it Forward heb ik wel heel bewust meegemaakt,’ zegt Olaf. ‘Ze zaten hier ook met ons in de pauzes.’ ‘En we hoorden ze heel vaak oefenen,’ vult Lorenza aan.
We praten verder over 13. ‘De leeftijd van dertien is qua leetijd niet echt belangrijk voor het stuk,’ begint Lorenza. ‘De personages zijn natuurlijk 13, maar het verhaal gaat eigenlijk om kinderen die de middelbare school leeftijd hebben. De onderwerpen die in dit stuk worden aangesneden zouden ook iemand van zeventien kunnen overkomen. Als het stuk 17 had geheten dan had dat dus ook gekund.’ Olaf: ‘Het stuk heet 13 omdat Evan, de hoofdrolspeler, 13 wordt en zijn Bar Mitswa moet afleggen. En dat is eigenlijk het 13-aspect. Voor de rest is die leeftijd niet heel erg belangrijk. Het gaat om die Bar Mitswa en daarom gaat het ook om de leeftijd van 13.’
We vragen beiden of de leeftijd van 13 bijzonder voor hen was. ‘Voor mij wel,’ zegt Olaf. ‘Want je gaat wel ineens heel hard de puberteit in. Ik ging ook voor het eerst naar de middelbare school en kreeg nieuwe vrienden. Voor mj is het wel een belangrijk jaar geweest.’ ‘Eerlijk gezegd weet ik het eigenlijk niet meer heel bewust,’ gaat Lorenza door. ‘En ik denk dat dat positief is. Als ik het echt vervelend had gevonden dan had ik het wel onthouden.’
Olaf geeft antwoord op de vraag hoe het verhaal verder gaat, nadat Evan met zijn moeder is verhuisd naar Indiana. ‘Hij komt zijn buurmeisje, Patrice, tegen en daarmee heeft hij een goede klik. En dan gaat hij naar school, waar hij graag bij de coole kinderen wil horen. Ondertussen heeft hij niet door dat Patrice helemaal niet cool is.’ ‘Ik ben een nerd,’ zegt Lorenza. ‘Dan gaat hij een feestje geven omdat hij dertien wordt en zijn uitnodigingen uitdelen,’ vervolgt Olaf, ‘en op het moment dat hij zijn uitnodiging aan Patrice geeft denk iedereen: “Als zij komt dan ga ik niet”. Dan pakt hij de uitnodiging weer terug van Patrice en heeft hij ruzie met haar. Vervolgens wil hij Brett [red. de populairste jongen van de school] helpen om aan een vriendinnetje te komen, maar Archie, een ander klasgenootje, wil hetzelfde vriendinnetje. Dat ontwerpt hij een heel plan en wordt het allemaal een groot drama. En dan zit hij diep in de problemen...’.
Beiden vinden hun rol ontzettend leuk om te spelen. ‘Ik speel meestal nogal bitchy rollen en ik vind het heel leuk dat ik nu een keer het tegenovergestelde mag doen,’ zegt Lorenza. ‘Ik ben zelf niet echt een nerd of zo en ik vind dat gewoon leuk om een keer te doen. Ik hou ervan om dingen buiten mijn comfort zone te doen – dat vind ik echt super leuk – dus ik vind het heel leuk om nu een keer het meisje te zijn dat er niet bij hoort en overal buiten staat en waarvan mensen op haar kluisje schrijven dat ze haar haten. Dat is echt leuk om een keer neer te mogen zetten.’ ‘Wat ik ook heel leuk vind aan mijn rol,’ zegt Olaf, ‘is dat Evan af en toe de vierde wand verbreekt en tegen het publiek praat. en daar zitten hele grappige stukjes in. Ik vind het heel vet om direct met het publiek te kunnen communiceren. In een andere voorstelling [red. Olaf speelt al enkele jaren af en aan mee in de voorstelling ‘Dat schiet lekker op zo! van Positief Coachen, die o.a. in sportkantines wordt vertoond] heb ik dat ook gedaan en dat is echt heel vet! Dan krijg je ook de beste reacties en dat is gewoon erg leuk. Dat is aan de ene kant wel moeilijk omdat je op die momenten even los moet staan van het stuk, en als het niet lukt dan is het heel awkward. Maar als het wel lukt dan krijg je wel de beste reacties.’
Hoe bereid je je voor op het spelen van een nerd, vragen we aan Lorenza. ‘Ik denk dat ik genoeg voorbeelden zie op school,’ zegt ze. ‘Ik hoef daar niet echt een personage voor te maken maar ik zal me daar redelijk makkelijk in kunnen inleven. Dat zal niet echt het punt zijn. Maar we hadden het zojuist wel over de leeftijd van 13 en ik ben natuurlijk ietsje ouder gecast. Ik denk dat ik iets speelser moet worden; ik speel vaak heel volwassen en dat moet ik weggooien omdat ik anders te volwassen overkom en dat klopt niet. Ik ben zelf heel klein [red. qua lengte], dus dat is wel fijn, maar het zou super fijn zijn als ik iets meer als dat 13-, 14-jarige kind kan overkomen. Dat wil ik heel graag proberen en daar moet ik nog heel erg naar zoeken.’
‘Dat vind ik leuk!’zegt ze als we praten over het feit dat deze musical geen rollen voor volwassenen in zich heeft. Olaf vult aan. ‘Ik doe eigenlijk veel te veel, veel meer dan goed voor me is. Ik ben al een jaar bezig met iets anders, Jeans Teenz, en ook daar sta je alleen met kinderen op het toneel. Het is niet echt een musical maar je hebt wel dezelfde sfeer als we nu hebben. Bij producties met een kindercast had ik soms wel het gevoel dat de kinderen er niet helemaal bijhoorden. Nu heb je dat natuurlijk niet, omdat iedereen kind is.’ Lorenza beaamt dat. ‘Je bent dan vaak meer met de kinderen en met de kinderbegeleider. Voor mij is dit de allereerste keer dat ik een voorstelling met alleen tieners doe. Ik ken deze groep natuurlijk goed, dus ook dat is heel fijn. Het zijn superleuke mensen en ik vind ze echt fantastisch. Ik ben ook heel benieuwd wat er uit gaat komen en of we het op een professionele manier kunnen neerzetten.’
In het creatieve team hebben beiden heel veel vertrouwen. Op de zaterdagen en tijdens eindshows worden ze al begeleid door Elise Berends (drama), Tineke Blok (zang) en Regi Severijns (dans), dus ze kennen het team al heel goed. Lorenza: ‘Elise weet precies uit me te halen wat ik er zelf never nooit uit had gekregen en dat maakt het zó fijn. Ik heb daar al zo veel van geleerd, echt bizar.’ ‘Ze geeft ook op een bijzondere manier les,’ zegt Olaf. ‘Ze geeft theorielessen waar je heel veel van opsteekt, over method acting en zo. Ze pakt dan bijvoorbeeld een oud toneelstuk - dit jaar was dat Othello – en terwijl we aan het bladeren waren had ze allemaal theorieën, waar je over gaat nadenken.’ ‘Het is heel lastig,’ zegt Lorenza, ‘om een heel zwaar en oud stuk als Othello op een interessante manier op ons over te brengen, überhaupt te willen laten spelen en te snappen wat er gezegd wordt, maar zij weet het interessant te maken en ons enthousiast te maken.’ Olaf: ‘Ze las ook voor uit een boek van Stanislavski [red. Russisch acteur, regisseur en theatertheoreticus die leefde van 1863 – 1938] en ze had iets over de vier elementen die je kunt combineren om iemands karakter in elkaar te zetten. Dat vind ik echt interessant en het helpt goed.’
Beide acteurs zijn nu al met hart en ziel verknocht aan het theater. Aan beiden is ook te zien dat het meer dan een hobby is. We vragen hen of het niet moeilijk is om, naast school en alle andere dingen, zo gefocust te blijven. ‘ik heb vorig jaar examen mavo-4 gedaan,’ zegt Lorenza, ‘en nu doe ik havo-4 en ik merk wel dat ik het heel zwaar vind om te combineren. maar ik merk ook dat het me een soort van kracht geeft, omdat ik dit echt heel leuk vind en daar steek ik makkelijker dingen van op. Ik kan bij wijze van spreken op school een boek 30 keer lezen en dan snap ik nog steeds niet wat er staat maar hier hoef ik een script maar één keer te lezen en dan ken ik het uit mijn hoofd. Het geeft gewoon heel veel energie en ik vind het zo leuk om te doen dat het wel lukt om te combineren. Gewoon omdat je het zo graag wil.’ ‘Ik raak er erg door gemotiveerd,’ zegt Olaf. ‘Soms lijkt school wel een bijzaak, maar ik leer vrij makkelijk en als ik één keer een tekst leer dan ken ik het en kan ik een toets goed maken. Door alles dat ik doe op theatergebied leer ik ook dingen als goed plannen en dat motiveert heel erg. Op school vinden ze het ook leuk. Op de basisschool kenden ze me niet anders en op de middelbare school vonden de meisjes het in het begin heel leuk en vonden de jongens het in het begin wel “gay”, maar inmiddels is iedereen eraan gewend en vragen ze ook naar hoe een optreden ging en zo. Ze moesten er even aan wennen.’ ‘Mijn vriendinnen vinden het heel leuk dat ik zing,’ zegt Lorenza, ‘dat vinden ze fantastisch. Ik heb ook een hele leuke klas die er goed op reageert; ze vinden het allemaal interessant wat ik doe en dat vind ik heel fijn. Maar eigenlijk maakt het me tegenwoordig niet meer zo veel uit wat andere mensen ervan vinden. Ik vind het gewoon zélf leuk!’
Het is duidelijk en tegelijkertijd ook mooi om te zien: we hebben hier te maken met twee personen die misschien wel dankzij hun passie steviger in hun schoenen staan en weten wat ze willen. Tot slot vragen we hen nog waarom mensen moeten komen kijken naar 13. ‘Het wordt een superleuke en grappige voorstelling, eigenlijk ook met een goed verhaal. Het is echt musical maar ook echt leuk,’ zegt Lorenza. ‘Goede liedjes, goede muziek, en je wordt er ook door geraakt,’ vult Olaf aan. Lorenza: ‘Mensen, ook volwassenen, kunnen zichzelf erin herkennen, zo van “oh ja, dit was vroeger zo!”. En we hebben een super cast!’ ‘Ja,’ zegt Olaf tot slot, ‘Die anderen zijn ook zó goed! Volgens mij heb je een hele leuke avond als je komt.’
De musical 13 van FanWork Musicals zal in het weekend van 28 en 29 oktober in première gaan en daarna een korte tour door Nederland maken.
Olaf zit al sinds zijn zesde bij FanWork, waarvan de laatste twee jaar bij de Talent Class, Lorenza is vier jaar geleden bij FanWork begonnen en zit nu drie jaar bij de Talent Class. Voor beiden is het wel de eerste grote productie bij FanWork. ‘Pay it Forward heb ik wel heel bewust meegemaakt,’ zegt Olaf. ‘Ze zaten hier ook met ons in de pauzes.’ ‘En we hoorden ze heel vaak oefenen,’ vult Lorenza aan.
We praten verder over 13. ‘De leeftijd van dertien is qua leetijd niet echt belangrijk voor het stuk,’ begint Lorenza. ‘De personages zijn natuurlijk 13, maar het verhaal gaat eigenlijk om kinderen die de middelbare school leeftijd hebben. De onderwerpen die in dit stuk worden aangesneden zouden ook iemand van zeventien kunnen overkomen. Als het stuk 17 had geheten dan had dat dus ook gekund.’ Olaf: ‘Het stuk heet 13 omdat Evan, de hoofdrolspeler, 13 wordt en zijn Bar Mitswa moet afleggen. En dat is eigenlijk het 13-aspect. Voor de rest is die leeftijd niet heel erg belangrijk. Het gaat om die Bar Mitswa en daarom gaat het ook om de leeftijd van 13.’
We vragen beiden of de leeftijd van 13 bijzonder voor hen was. ‘Voor mij wel,’ zegt Olaf. ‘Want je gaat wel ineens heel hard de puberteit in. Ik ging ook voor het eerst naar de middelbare school en kreeg nieuwe vrienden. Voor mj is het wel een belangrijk jaar geweest.’ ‘Eerlijk gezegd weet ik het eigenlijk niet meer heel bewust,’ gaat Lorenza door. ‘En ik denk dat dat positief is. Als ik het echt vervelend had gevonden dan had ik het wel onthouden.’
Olaf geeft antwoord op de vraag hoe het verhaal verder gaat, nadat Evan met zijn moeder is verhuisd naar Indiana. ‘Hij komt zijn buurmeisje, Patrice, tegen en daarmee heeft hij een goede klik. En dan gaat hij naar school, waar hij graag bij de coole kinderen wil horen. Ondertussen heeft hij niet door dat Patrice helemaal niet cool is.’ ‘Ik ben een nerd,’ zegt Lorenza. ‘Dan gaat hij een feestje geven omdat hij dertien wordt en zijn uitnodigingen uitdelen,’ vervolgt Olaf, ‘en op het moment dat hij zijn uitnodiging aan Patrice geeft denk iedereen: “Als zij komt dan ga ik niet”. Dan pakt hij de uitnodiging weer terug van Patrice en heeft hij ruzie met haar. Vervolgens wil hij Brett [red. de populairste jongen van de school] helpen om aan een vriendinnetje te komen, maar Archie, een ander klasgenootje, wil hetzelfde vriendinnetje. Dat ontwerpt hij een heel plan en wordt het allemaal een groot drama. En dan zit hij diep in de problemen...’.
Beiden vinden hun rol ontzettend leuk om te spelen. ‘Ik speel meestal nogal bitchy rollen en ik vind het heel leuk dat ik nu een keer het tegenovergestelde mag doen,’ zegt Lorenza. ‘Ik ben zelf niet echt een nerd of zo en ik vind dat gewoon leuk om een keer te doen. Ik hou ervan om dingen buiten mijn comfort zone te doen – dat vind ik echt super leuk – dus ik vind het heel leuk om nu een keer het meisje te zijn dat er niet bij hoort en overal buiten staat en waarvan mensen op haar kluisje schrijven dat ze haar haten. Dat is echt leuk om een keer neer te mogen zetten.’ ‘Wat ik ook heel leuk vind aan mijn rol,’ zegt Olaf, ‘is dat Evan af en toe de vierde wand verbreekt en tegen het publiek praat. en daar zitten hele grappige stukjes in. Ik vind het heel vet om direct met het publiek te kunnen communiceren. In een andere voorstelling [red. Olaf speelt al enkele jaren af en aan mee in de voorstelling ‘Dat schiet lekker op zo! van Positief Coachen, die o.a. in sportkantines wordt vertoond] heb ik dat ook gedaan en dat is echt heel vet! Dan krijg je ook de beste reacties en dat is gewoon erg leuk. Dat is aan de ene kant wel moeilijk omdat je op die momenten even los moet staan van het stuk, en als het niet lukt dan is het heel awkward. Maar als het wel lukt dan krijg je wel de beste reacties.’
Hoe bereid je je voor op het spelen van een nerd, vragen we aan Lorenza. ‘Ik denk dat ik genoeg voorbeelden zie op school,’ zegt ze. ‘Ik hoef daar niet echt een personage voor te maken maar ik zal me daar redelijk makkelijk in kunnen inleven. Dat zal niet echt het punt zijn. Maar we hadden het zojuist wel over de leeftijd van 13 en ik ben natuurlijk ietsje ouder gecast. Ik denk dat ik iets speelser moet worden; ik speel vaak heel volwassen en dat moet ik weggooien omdat ik anders te volwassen overkom en dat klopt niet. Ik ben zelf heel klein [red. qua lengte], dus dat is wel fijn, maar het zou super fijn zijn als ik iets meer als dat 13-, 14-jarige kind kan overkomen. Dat wil ik heel graag proberen en daar moet ik nog heel erg naar zoeken.’
‘Dat vind ik leuk!’zegt ze als we praten over het feit dat deze musical geen rollen voor volwassenen in zich heeft. Olaf vult aan. ‘Ik doe eigenlijk veel te veel, veel meer dan goed voor me is. Ik ben al een jaar bezig met iets anders, Jeans Teenz, en ook daar sta je alleen met kinderen op het toneel. Het is niet echt een musical maar je hebt wel dezelfde sfeer als we nu hebben. Bij producties met een kindercast had ik soms wel het gevoel dat de kinderen er niet helemaal bijhoorden. Nu heb je dat natuurlijk niet, omdat iedereen kind is.’ Lorenza beaamt dat. ‘Je bent dan vaak meer met de kinderen en met de kinderbegeleider. Voor mij is dit de allereerste keer dat ik een voorstelling met alleen tieners doe. Ik ken deze groep natuurlijk goed, dus ook dat is heel fijn. Het zijn superleuke mensen en ik vind ze echt fantastisch. Ik ben ook heel benieuwd wat er uit gaat komen en of we het op een professionele manier kunnen neerzetten.’
In het creatieve team hebben beiden heel veel vertrouwen. Op de zaterdagen en tijdens eindshows worden ze al begeleid door Elise Berends (drama), Tineke Blok (zang) en Regi Severijns (dans), dus ze kennen het team al heel goed. Lorenza: ‘Elise weet precies uit me te halen wat ik er zelf never nooit uit had gekregen en dat maakt het zó fijn. Ik heb daar al zo veel van geleerd, echt bizar.’ ‘Ze geeft ook op een bijzondere manier les,’ zegt Olaf. ‘Ze geeft theorielessen waar je heel veel van opsteekt, over method acting en zo. Ze pakt dan bijvoorbeeld een oud toneelstuk - dit jaar was dat Othello – en terwijl we aan het bladeren waren had ze allemaal theorieën, waar je over gaat nadenken.’ ‘Het is heel lastig,’ zegt Lorenza, ‘om een heel zwaar en oud stuk als Othello op een interessante manier op ons over te brengen, überhaupt te willen laten spelen en te snappen wat er gezegd wordt, maar zij weet het interessant te maken en ons enthousiast te maken.’ Olaf: ‘Ze las ook voor uit een boek van Stanislavski [red. Russisch acteur, regisseur en theatertheoreticus die leefde van 1863 – 1938] en ze had iets over de vier elementen die je kunt combineren om iemands karakter in elkaar te zetten. Dat vind ik echt interessant en het helpt goed.’
Beide acteurs zijn nu al met hart en ziel verknocht aan het theater. Aan beiden is ook te zien dat het meer dan een hobby is. We vragen hen of het niet moeilijk is om, naast school en alle andere dingen, zo gefocust te blijven. ‘ik heb vorig jaar examen mavo-4 gedaan,’ zegt Lorenza, ‘en nu doe ik havo-4 en ik merk wel dat ik het heel zwaar vind om te combineren. maar ik merk ook dat het me een soort van kracht geeft, omdat ik dit echt heel leuk vind en daar steek ik makkelijker dingen van op. Ik kan bij wijze van spreken op school een boek 30 keer lezen en dan snap ik nog steeds niet wat er staat maar hier hoef ik een script maar één keer te lezen en dan ken ik het uit mijn hoofd. Het geeft gewoon heel veel energie en ik vind het zo leuk om te doen dat het wel lukt om te combineren. Gewoon omdat je het zo graag wil.’ ‘Ik raak er erg door gemotiveerd,’ zegt Olaf. ‘Soms lijkt school wel een bijzaak, maar ik leer vrij makkelijk en als ik één keer een tekst leer dan ken ik het en kan ik een toets goed maken. Door alles dat ik doe op theatergebied leer ik ook dingen als goed plannen en dat motiveert heel erg. Op school vinden ze het ook leuk. Op de basisschool kenden ze me niet anders en op de middelbare school vonden de meisjes het in het begin heel leuk en vonden de jongens het in het begin wel “gay”, maar inmiddels is iedereen eraan gewend en vragen ze ook naar hoe een optreden ging en zo. Ze moesten er even aan wennen.’ ‘Mijn vriendinnen vinden het heel leuk dat ik zing,’ zegt Lorenza, ‘dat vinden ze fantastisch. Ik heb ook een hele leuke klas die er goed op reageert; ze vinden het allemaal interessant wat ik doe en dat vind ik heel fijn. Maar eigenlijk maakt het me tegenwoordig niet meer zo veel uit wat andere mensen ervan vinden. Ik vind het gewoon zélf leuk!’
Het is duidelijk en tegelijkertijd ook mooi om te zien: we hebben hier te maken met twee personen die misschien wel dankzij hun passie steviger in hun schoenen staan en weten wat ze willen. Tot slot vragen we hen nog waarom mensen moeten komen kijken naar 13. ‘Het wordt een superleuke en grappige voorstelling, eigenlijk ook met een goed verhaal. Het is echt musical maar ook echt leuk,’ zegt Lorenza. ‘Goede liedjes, goede muziek, en je wordt er ook door geraakt,’ vult Olaf aan. Lorenza: ‘Mensen, ook volwassenen, kunnen zichzelf erin herkennen, zo van “oh ja, dit was vroeger zo!”. En we hebben een super cast!’ ‘Ja,’ zegt Olaf tot slot, ‘Die anderen zijn ook zó goed! Volgens mij heb je een hele leuke avond als je komt.’
De musical 13 van FanWork Musicals zal in het weekend van 28 en 29 oktober in première gaan en daarna een korte tour door Nederland maken.
