De Nederlandse Reisopera toert vanaf zaterdag 20 januari 2024 met Thomas Adès’ kameropera Powder Her Face (1993) langs de Nederlandse theaters. Deze opzienbarende opera maakt sinds de allereerste Britse première al de tongen los, o.a. door de expliciete seksuele handelingen in libretto en muziek. Het verhaal is zinnenprikkelend, humoristisch en hartverscheurend en dit wordt versterkt door de exotische, gevarieerde en sensuele muziek van Adès.
Nederlandse Reisopera brengt Nederlandse première van ‘schandaalopera’ Powder Her Face
Het is de eerste keer dat dit werk in een scenische uitvoering te zien is in ons land. De hoofdrol (Duchess) wordt gezongen door sopraan Laura Bohn. Paul Carr keert als regisseur terug bij de Reisopera en de muzikale leiding is in handen van dirigent Otto Tausk. De opera wordt begeleid door een ensemble van 15 musici van Phion.
SPEELDATA
Enschede (20 jan, Nederlandse première), Leeuwarden (26 jan), Maastricht (30 jan), Utrecht (8 feb), Zwolle (16 feb), Amsterdam (18 feb).
Meer info op de programmapagina op reisopera.nl.
“Wat zou je denken van een ’pijp-aria’? Begint met woorden, eindigt met geneurie.” Met deze woorden bracht librettist Philip Hensher een berucht schandaal onder de aandacht van componist Thomas Adès. Powder Her Face is gebaseerd op een seksschandaal waardoor de hertogin van Argyll, een beruchte libertijnse salonfiguur, in 1963 in ongenade viel bij de Britse high society. In de opera kijkt Hertogin Margaret Campbell in acht scènes terug op haar meer dan turbulente leven.
Beruchte echtscheidingszaak De opera begint in 1990 wanneer Hertogin Margaret Campbell een teruggetrokken leven lijdt en op haar hotelkamer terugkijkt op haar turbulente leven. De opera beschrijft in acht scenes het succes en de ondergang van de jonge mooie debutante Margaret Campbell in de jaren ’30 tot het seksschandaal in de jaren ’60. Ze was een bekende celebrity vanwege haar huwelijken, scheidingen, affaires en uitbundige levensstijl. Ze raakte in een beruchte echtscheidingszaak verwikkeld toen haar echtgenoot haar pikante polaroidfoto’s openbaar maakte. De echtscheiding van de Duke en Duchess van Argyll werd breed uitgemeten in de pers. Dagelijks lekte er door haar echtgenoot gefabriceerde informatie naar buiten vanuit de rechtszaal: had ze echt 88 minnaars gehad? Maar het meest belastende bewijsmateriaal was een serie Polaroidfoto’s waarop te zien was hoe ze een man oraal bevredigde, terwijl ze slechts gehuld was in een parelsnoer. De identiteit van de ‘Headless Man’ is tot op vandaag geheim gebleven…
De publiciteit rond de scheiding was een van de eerste gevallen van ‘trial by media’ – en daarmee relevanter dan ooit. Een parallel naar de seksselfies-schandalen rond Patricia Paay of de Kardashians is snel gemaakt. Wat betreft de toen gehanteerde dubbele moraal is er sinds 1963 wellicht nog niet veel veranderd….?
Thomas Adès’ eerste opera In 1995 voltooide de Britse componist Thomas Adès zijn eerste opera: Powder Her Face. Destijds was hij een 24-jarig aanstormend talent, tegenwoordig geldt hij als een van de meest toonaangevende componisten van zijn generatie. Hij is binnen de moderne muziek een van die zeldzame figuren die zowel critici als het publiek weet te overtuigen. In tegenstelling tot veel andere moderne componisten biedt hij zijn luisteraars houvast, al verwacht hij in de regel dat die zelf de nodige moeite doen om zijn uitgestoken hand vast te pakken. Zijn muziek is intellectueel uitdagend, maar schurkt ook aan tegen de grote traditie. Je hoort echo’s van andere stijlperiodes, van andere componisten, maar het is bij hem nooit een slaafse kopie. Adès ontleedt de muziek waarnaar hij verwijst, en bouwt die op een nieuwe manier weer op. Hij verschuift en stelt opnieuw samen, met andere accenten en een andere emotionele lading.
Dirigent Otto Tausk
”Het ensemble in Powder Her Face is klein bezet, och is de muziek krachtig en dynamisch, rijk aan kleur en veelzijdig in stijl.” Dirigent Otto Tausk zou de partituur haast exotisch en erotisch willen noemen. “Ongelooflijk sensuele muziek met een diepere laag van humor en hier en daar bijtend sarcasme. Maar, ontzettend moeilijk. Een gigantische uitdaging voor elke individuele musicus in het ensemble en ook voor de zangers extreem veeleisend. Ritmisch is het een van de meest complexe en gelaagde partituren die ik ken. Tegelijkertijd klinkt het uiteindelijke resultaat heel vanzelfsprekend, dat is zó knap gedaan. Adès is een genie, hij kan praktisch ook elke partij zelf spelen, en dirigeren overigens.” Otto Tausk dirigeerde eerder bij de Reisopera Fidelio (2023)
Regisseur Paul Carr “Wat mij karakterologisch aan de hertogin en aan de opera interesseert,” zo vertelt de Britse regisseur Paul Carr, “is dat zij haar hele leven bleef zwijgen. Nooit heeft ze onthuld wie de mannen waren op de dertien Polaroidfoto’s die op de rechtszaak werden getoond en vooral niet die beroemde foto van ‘de man zonder hoofd’. Ze werd geruïneerd door het proces, en haar foto’s werden door roddelbladen wereldwijd verspreid. Zij was, zo je wilt, de eerste die door de media werd berecht. En haar man, de hertog, nou ja... hij kwam met àlles weg, ook al was hij zelf rokkenjager eersteklas en had hij een affaire met háár jongere stiefmoeder.” Carr denkt dat hij de hertogin als persoon wel leuk zou vinden, “omdat ze kracht en moed toonde, opstond tegen de brutaliteit van mannelijke dominantie. Stel je voor dat je in 1963 in een rechtszaal in Londen de enige aanwezige vrouw bent – omringd door een buslading bedompte oude, witte en waarschijnlijk seksistische mannen die er allemaal op uit zijn om je te grazen te nemen… Alsof zij op een of andere manier een hogere morele grondslag zouden hebben dan zij!”
Paul Carr regisseerde eerder bij de Reisopera Amahl and the Night Visitors (2016), Der fliegende Holländer, Hänsel und Gretel (2022).
Laura Bohn als de Duchess De hoofdrol van Duchess Margaret Campbell wordt vertolkt door de Amerikaanse sopraan Laura Bohn. In 2016 zong zij deze rol ook bij West Edge Opera in Oakland (VS). Opera News schreef: “In particular, Laura Bohn's powerfully sung Duchess exuded sadness and vulnerability under her steely elegance, managing - even in the opera's famous blow-job aria - to portray a wounded woman bewildered by fate. Bohn moved among the opera's many time periods skillfully, changing wigs and demeanor in full view of the audience, as the fallen woman attempts desperately to give a dignified interview to a beauty magazine and ends up groveling for one more day, not merely at the hotel, but for life itself.”
TEAM EN CAST
Artistiek team en cast Muzikale leiding - Otto Tausk Regie - Paul Carr Bewegingsregisseur - Carmine De Amicis Decor- en kostuumontwerp - Dominique Wiesbauer Lichtontwerp - Thomas C. Hase Dramaturg- Michiel Bijmans
Duchess - Laura Bohn Hotel Manager - John Savournin Maid - Alison Scherzer Electrician - Daniel Arnaldos Dansers - Nicky van Cleef, Ivan Montis, Davide Troiani
Met begeleiding door een ensemble van vijftien musici van Phion, orkest van Gelderland & Overijssel.
Podcast Backstage bij de Reisopera
In de derde aflevering van de podcastserie Backstage bij de Reisopera praten Eric Korsten en Jos Schuring (Scènes Magazine) met dramaturg Michiel Bijmans, regisseur Paul Carr, dirigent Otto Tausk en sopraan Laura Bohn over Powder Her Face. Hoe laat je muziek erotisch klinken? Wie was de 'Dirty Duchess', Margaret Campbell? Waarom was de wereldpremière van deze opera in 1995 zo spraakmakend? Wat maakt deze opera zo humoristisch, absurd en tragisch tegelijkertijd?
Beluister de podcast op Spotify in deze link.
