Op zaterdag 5 en zondag 6 maart krijgt de nieuwe, eigen musical KENAU van het NJMT zijn première in Theater De Meerse in Hoofddorp. Deze productie, die slechts twee keer is te zien, wordt geregisseerd door Elise Berends, die ook verantwoordelijk is voor het script en de muziek. MusicalNieuws bezocht afgelopen maandag één van de laatste repetities in de NJMT Studio in Zaandam, voordat de hele cast zich zaterdag verplaatst naar Hoofddorp, en sprak voorafgaand aan de geplande doorloop met Mandy Wortel, die de rol van Kenau Hasselaer speelt.
NJMT brengt KENAU, de musical: hoe laat je wraakzucht los?
De musical KENAU speelt zich af in Haarlem in 1572. Het Spaanse leger, onder aanvoering van Don Fadrique de Toledo, zoon van de Hertog van Alva, staat op het punt de stad in te nemen. De stedelingen van Haarlem komen echter in opstand en weten, mede door het leiderschap van Kenau Simonsdochter Hasselaer, het lang uit te houden tegen het onverslaanbaar geachte leger. KENAU vertelt niet alleen het verhaal van Kenau Hasselaer maar ook dat van haar dochters en zoon en de overige inwoners van Haarlem, die allen op hun eigen wijze proberen deze moeilijke tijd door te komen. Thema’s die ook spelen in de huidige maatschappij, zoals racisme, emancipatie, extremisme in geloof, dreiging van oorlog, rouw, trots en wanhoop komen in dit verhaal ook voorbij.
Vijf en een halve maand geleden is een groep van ongeveer 30 spelers begonnen aan de repetities voor deze musical. Twee keer per week kwamen zij samen om te repeteren, de laatste weken is men druk bezig om de laatste puntjes op de i te zetten. Voordeel daarbij is dat men in de NJMT Studio in Zaandam kan repeteren in het decor dat komend weekeinde ook in Hoofddorp zal komen te staan. ‘We weten al precies wat waar staat en dat is heel fijn,’ vertelt Mandy ons.
We blikken samen met haar terug op de afgelopen zes maanden. ‘Het was kneiterhard werken, twee keer per week,’begint ze. ‘In het begin keek ik er best wel tegenop, ik studeer hiernaast nog, maar uiteindelijk is het best wel meegevallen. Ik merk dat, juist omdat we elkaar zo vaak zien, de groep erg hecht is. En omdat je zo vaak repeteert zie je veel sneller een stijgende lijn, omdat je er zo in zit.’
Het was echter niet alleen in een stijgende lijn toewerken naar de voorstelling. Mandy: ‘Twee weken geleden is het hele script nog omgegooid omdat het nog niet helemaal lekker liep. Er kwamen mensen kijken die tips gaven en op basis daarvan is het script aangepast. Dat was wel even schakelen. Je kent de tekst en de scènes wel, maar dan zit er opeens een andere scène tussen en op dat moment was het best wel lastig om de flow weer te voelen.’
‘Vlak voordat de repetities begonnen hebben we de rolverdeling gekregen. Elise werkt met veel verschillende groepen en vaak heeft zij al heel goed in haar hoofd zitten wie ze in welke rol wil hebben. Ik heb net als iedereen auditie gedaan. Op basis van mijn stembereik heeft Elise de muziek geschreven. Dat is heel prettig omdat je op die manier liedjes zingt die passen bij je bereik. Het mooie is ook dat heel veel typetjes die in het stuk voor komen heel dicht bij de mensen liggen die de rollen spelen, en dat helpt mee in hoe realistisch alles uiteindelijk overkomt.’
We praten verder over de rol die ze in de musical KENAU speelt en vragen haar wat voor een vrouw Kenau is. ‘Kenau is een hele harde vrouw met een rugzakje. Ze heeft haar man verloren en heeft hun gezamenlijke zaak, een scheepswerf, overgenomen. Ze heeft behoorlijk wat aanzien in Haarlem en heeft in ons verhaal drie dochters en een zoon. Eigenlijk probeert ze met man en macht gewoon haar gezinnetje bij elkaar te houden en ze te beschermen. Vanuit die beschermingsdrang die ze voelt heeft ze moeite met affectie en liefde tonen op een manier die prettig is voor haar kinderen. Op een gegeven moment verliest ze één van haar dochters en dan breekt de hel los. Er knapt iets in haar en ze zoekt vergelding. Kenau is een hele heftige vrouw. Door de manier waarop ze met mensen omgaat kotst iedereen haar eigenlijk uit. Maar op de een of andere manier, misschien juist omdat ze zo
gedreven is en ondanks dat haar moraal misschien niet helemaal juist is, kijken mensen wel tegen haar op omdat ze, ook wanneer de oorlog uitbreekt, haar mannetje staat en zich niet laat leiden door wat andere mensen van haar vinden of door wat van haar verwacht wordt. Het stuk speelt natuurlijk in 1572, een tijd waarin men vond dat vrouwen minder konden en ook minder mochten. Dat interesseert haar niet en zij komt op voor zichzelf. De andere vrouwen in de stad voelen zich daar heel erg door aangetrokken en strijden aan haar zijde voor een groter doel.’
We vragen Mandy of Kenau alleen maar harde karaktertrekken heeft. ‘Ze is een keiharde vrouw, maar ze heeft ook zo haar zachte kanten,’zegt ze. ‘Beschermingsdrang is ook een vorm van liefde. Je wilt je kinderen behoeden voor onheil. Kenau houdt ontzettend veel van haar kinderen maar weet niet hoe ze dat moet tonen.’
‘Ter voorbereiding op mijn rol heb ik de film bekeken [red. met Monic Hendrickx in de hoofdrol] en op de een of ander manier speel ik in de stukken, waarin ik met Elise heb samengewerkt, altijd de rol van een moeder die haar kind verliest.’ Lachend: ‘ik speel dus altijd de rol van gekwelde vrouw.’
‘Verder denk ik dat ik zelf de andere kant heel goed begrijp. Dat je iets verwacht van je ouders of mensen om je heen en dat je daarin een gemis voelt. Als je dat van dichtbij ziet of hebt ervaren dan denk ik dat je je ook heel goed kunt inleven in de andere kant.’
We praten verder over de overeenkomsten en verschillen tussen de musical en de film. ‘Onze versie van het verhaal laat veel meer de lelijkheid van mensen zien,’ zegt Mandy daarover. ‘Ik denk dat wij trouwer blijven aan de manier waarop mensen die in een soortgelijke situatie komen daarop reageren. In de film wordt ze neergezet als een heldin, die graag wil dat het goed komt met de stad. Wij trekken haar motieven meer in twijfel. Is ze wel oprecht? Dat verklaart ook onze ondertitel, “Hoe laat je wraakzucht los”, want dat is voor haar wel de olie op het vuur. Wij willen het niet mooier maken dan het is en durven te laten zien hoe lelijk mensen kunnen zijn.’
Tot slot vragen we Mandy of er kanten zijn in haar rol waar ze het moeilijk mee had. ‘Enerzijds is Kenau een vrouw die heel dicht bij me ligt. Ze is iemand die niet snel op haar mondje gevallen is en iemand die snel schakelt en overal wel iets van vindt. Tegelijkertijd is het heel lastig voor iemand die gevoelig is om zich voor te stellen hoe tactloos iemand kan zijn in sommige situaties. Dat vond ik best wel lastig. Ik ben van nature iemand die heel empatisch is en probeert om dingen zo tactvol mogelijk te zeggen. Maar gaandeweg het proces wordt het gelukkig steeds minder moeilijk om bot te zijn. Ik leer er zelf ook wel iets van. In het begin van het proces was dat wel even wennen en aftasten, ook voor anderen. We hebben af en toe ook wel samen een traantje gelaten, maar dat is ook wel weer mooi want dat kan ook binnen deze groep.’
Dan is het tijd voor Mandy om zich voor te bereiden op de doorloop, die geheel in kostuum en met schmink wordt gespeeld. Ondanks het feit dat sommige spelers ontbreken en anderen, alhoewel ziek en zwakkelijk, toch alles geven gaat de doorloop voorspoedig en zien we een voorstelling en een cast die zaterdag en zondag zonder twijfel gaat vlammen. Met nog enkele dagen te gaan is men bijna klaar om het resultaat van vijf en een halve maand ‘kneiterhard werken’ te tonen aan het publiek. Wij prijzen ons gelukkig dat we er deze avond bij waren en kijken uit naar zaterdagavond.
KENAU, de Musical is op 5 en 6 maart te zien in Theater De Meerse in Hoofddorp. De voorstelling van zaterdagavond, 5 maart, is inmiddels volledig uitverkocht. Voor de voorstelling van zondagavond 19:00 uur zijn er nog enkele kaarten.
